ਕੂਲੌਂਬ ਦਾ ਨਿਯਮ ਲਈ ਸਰੋਤ ਵੇਖੋ

'''ਕੂਲੌਂਬ''' ਨੇ ਚਾਰਜ ਹੋਈਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਫੋਰਸਾਂ ਨੂੰ ਨਾਪਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ [[ਪ੍ਰਯੋਗ]] ਕੀਤੇ। ਜਦੋਂ ਚਾਰਜ ਹੋਈਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਰੇਖਿਕ [[ਅਕਾਰ]] ਉਹਨਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਸੂਖਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਅਕਾਰ [[ਇਗਨੋਰ]] ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਚਾਰਜ ਹੋਈਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ [[ਪੋਆਇੰਟ ਚਾਰਜ]] ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 
'''ਕੂਲੌਂਬ ਦੇ ਨਿਯਮ''' ਮੁਤਾਬਿਕ

ਦੋ [[ਪੋਆਇੰਟ]] ਚਾਰਜਾਂ ਦਰਮਿਆਨ [[ਪਰਸਪਰ ਕ੍ਰਿਆ]] ਦਾ [[ਫੋਰਸ]] ਚਾਰਜਾਂ ਦੇ ਮੁੱਲ ਦੇ [[ਗੁਣਨਫਲ]] ਦੇ [[ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿੱਚ]] ([[ਡਾਇਰੈਕਟਲੀ ਪਰੋਪੋਸ਼ਨਲ]]) ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਦੂਰੀ ਦੇ [[ਉਲਟੇ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿੱਚ]] ([[ਇਨਵਰਸਲੀ ਪਰੋਪੋਸ਼ਨਲ]]) ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫੋਰਸ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਦੋਵੇਂ ਚਾਰਜਾਂ ਦੀ [[ਪੁਜੀਸ਼ਨ]] ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣ ਵਾਲੀ ਲਾਈਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਕ੍ਰਿਆ (ਐਕਟ) ਕਰਦਾ ਹੈ। 
 
*ਮੰਨ ਲਓ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਦੋ ਪੋਆਇੰਟ ਚਾਰਜ '''ਕਿਆਊ-ਵੱਨ''' ਤੇ '''ਕਿਆਊ-ਟੂ''' ਹਨ ਜੋ [[ਵੈਕੱਮ]] ਅੰਦਰ ਇੱਕ [[ਡਿਸਟੈਂਸ]] '''r''' ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੋਣ। 
*ਤਾਂ '''ਕੂਲੌਂਬ ਦੇ ਨਿਯਮ''' ਮੁਤਾਬਿਕ;
'''F ∝ (|ਕਿਆਊ-ਵੱਨ| ✕ |ਕਿਆਊ-ਟੂ|)/(r<sup>2</sup>)'''
ਜਾਂ
'''F = k (|ਕਿਆਊ-ਵੱਨ| ✕ |ਕਿਆਊ-ਟੂ|)/(r<sup>2</sup>)'''
*ਜਿੱਥੇ '''k,''' '''ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਸਟੈਟਿਕਸ ਫੋਰਸ ਕੌਂਸਟੈਂਟ''' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਲ ਚਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ '''ਮਾਧਿਅਮ (ਮੀਡੀਅਮ) ਦੀ ਫਿਤਰਤ''' ਉੱਤੇ ਅਤੇ '''ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੇ ਸਿਸਟਮ''' ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
*ਜਦੋਂ ਚਾਰਜ ਫਰੀ ਸਪੇਸ (ਹਵਾ/ਵੈਕੱਮ) ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ '''cgs ਸਿਸਟਮ''' ਵਿੱਚ ਇਸ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਸਟੈਟਿਕਸ ਫੋਰਸ ਕੌਂਸਟੈਂਟ ਦਾ ਮੁੱਲ '''k = 1''' ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 
*S। ਯੂਨਿਟਾਂ ਅੰਦਰ '''k = 9 ✕ 10<sup>9</sup> N m<sup>2</sup> C<sup>−2</sup>''' ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 
*ਅਸੀਂ ਲਿਖਦੇ ਹਾਂ;
:'''k = 1/(4πε₀)''' 
*ਜਿੱਥੇ '''ε₀''' (ਐਪਸਾਈਲਨ ਨੌਟ) ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰ (ਫਰੀ) ਸਪੇਸ ਦੀ [[ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ:ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ/ਐ#ਐਬਸੋਲਿਊਟ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਪਰਮਿਟੀਵਿਟੀ|ਐਬਸੋਲਿਊਟ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਪਰਮਿਟੀਵਿਟੀ]] (ਸ਼ੁੱਧ ਬਿਜਲਈ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਾ ਗੁਣ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
*ਇਸਤਰਾਂ 
'''F = (|ਕਿਆਊ-ਵੱਨ| ✕ |ਕਿਆਊ-ਟੂ|)/( (4πε₀ r<sup>2</sup>)'''

<big>'''ε₀''' ਦੀਆਂ ਯੂਨਿਟਾਂ, ਡਾਇਮੈਨਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਮੁੱਲ</big>
**ਓਪਰੋਕਤ ਇਕੁਏਸ਼ਨ ਤੋਂ;

'''ε₀ = (|ਕਿਆਊ-ਵੱਨ| ✕ |ਕਿਆਊ-ਟੂ|)/( (4π F r<sup>2</sup>)'''

ਕਿਉਂਕਿ S। ਯੂਨਿਟਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰਜ ਕੂਲੌਂਬ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸਲਈ,

ਐਪਸਾਈਲਨ-ਨੌਟ ਦੀਆਂ ਯੂਨਿਟਾਂ = '''C<sup>2</sup> N<sup>−1</sup> m<sup>−2</sup>'''
**ਐਪਸਾਈਲਨ-ਨੌਟ ਦੀਆਂ ਡਾਇਮੈਨਸ਼ਨਾਂ = '''[M<sup>−1</sup> L<sup>−3</sup> A<sup>2</sup>]'''
**ਐਪਸਾਈਲਨ-ਨੌਟ ਦਾ ਮੁੱਲ = 1/(4π k) = 8.85 ✕ 10<sup>−12</sup> C<sup>2</sup> N<sup>−1</sup> m<sup>−2</sup>
== ਵੈਕਟਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੂਲੌਂਬ ਦਾ ਨਿਯਮ ==

ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੜਿਆ ਕਿ ਕੁਲੌਂਬ ਦੇ ਨਿਯਮ ਮੁਤਾਬਿਕ, ਦੋ ਚਾਰਜਾਂ ਕਿਆਊ-ਵੱਨ ਅਤੇ ਕਿਆਊ-ਟੂ ਦਰਮਿਆਨ ਪਰਸਪਰ ਕ੍ਰਿਆ ਫੋਰਸ F ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚਾਰਜਾਂ ਦੇ ਗੁਣਨਫਲ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਲੀ ਪਰੋਪੋਸ਼ਨਲ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਡਿਸਟੈਂਸ r ਦੇ ਇਨਵਰਸਲੀ ਪ੍ਰੋਪੋਸ਼ਨਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਯਾਨਿ ਕਿ, 
:<math>|\mathbf F|=k_e{|q_1q_2|\over r^2}\qquad</math>
ਕਿਉਂਕਿ ਫੋਰਸ ਇੱਕ ਵੈਕਟਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸਲਈ ਇਸਲਈ ਕੂਲੌਂਬ ਦੇ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਵੈਕਟਰ ਚਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣਾ ਜਿਆਦਾ ਠੀਕ ਹੈ ਜੋ ਇਸਤਰਾਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ;
: <math>\qquad\mathbf F_1=k_e\frac{q_1q_2}{{|\mathbf r_{12}|}^2} \mathbf{\hat{r}}_{21},\qquad</math>
ਇੱਥੇ 
*{{math|''k''{{sub|''e''}}}}, ({{math|''k''{{sub|''e''}}}} = {{val|8.9875517873681764e9|u=N m{{sup|2}} C{{sup|−2}}}}) ਕੁਲੌਂਬ ਕੌਂਸਟੈਂਟ ਹੈ, 
*{{math|''q''{{sub|1}}}} ਅਤੇ {{math|''q''{{sub|2}}}} ਚਾਰਜਾਂ ਦੇ ਚਿੰਨ-ਸਮੇਤ ਮੁੱਲ ਹਨ, 
*ਸਕੇਲਰ {{math|''r''}} ਚਾਰਜਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਡਿਸਟੈਂਸ ਹੈ, 
*ਵੈਕਟਰ {{math|'''r'''{{sub|21}} {{=}} '''r'''{{sub|1}} − '''r'''{{sub|2}}}} ਚਾਰਜਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਵੈਕਟਰਾਤਮਿਕ ਡਿਸਟੈਂਸ (ਦੂਰੀ) ਹੈ, ਅਤੇ
*{{math|'''r̂'''{{sub|21}} {{=}} {{sfrac|'''r'''{{sub|21}}|{{!}}'''r'''{{sub|21}}{{!}}}}}} ({{math|''q''{{sub|2}}}} ਤੋਂ {{math|''q''{{sub|1}}}} ਤੱਕ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਯੂਨਿਟ ਵੈਕਟਰ)। 
*ਇਕੁਏਸ਼ਨ ਦੀ ਵੈਕਟਰ ਕਿਸਮ, {{math|''q''{{sub|2}}}} ਦੁਆਰਾ {{math|''q''{{sub|1}}}} ਉੱਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਫੋਰਸ {{math|'''F'''{{sub|1}}}} ਕੈਲੁਕੁਲੇਟ ਕਰਦੀ ਹੈ। 
*ਜੇਕਰ {{math|'''r'''{{sub|12}}}} ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਜਗਹ {{math|''q''{{sub|2}}}} ਉੱਤੇ ਅਸਰ ਖੋਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ [[ਨਿਊਟਨ ਦਾ ਤੀਜਾ ਨਿਯਮ|ਨਿਊਟਨ ਦੇ ਤੀਜੇ ਨਿਯਮ]] ਨਾਲ ਵੀ ਕੈਲਕੁਲੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: {{math|'''F'''{{sub|2}} {{=}} −'''F'''{{sub|1}}}}
== ਨੋਟਸ ==
{{Reflist|33em}}
ke = H/m is not correct it must be F/m

== ਹਵਾਲੇ ==
* {{cite book | last=Coulomb |first=Charles Augustin | title=Histoire de l’Académie Royale des Sciences |year=1788 |publisher =।mprimerie Royale |chapter=Premier mémoire sur l’électricité et le magnétisme |pages=569–577 |origyear=1785 |chapterurl=https://books.google.com/books?id=by5EAAAAcAAJ&pg=PA569#v=onepage&q&f=false}}
* {{cite book | last=Coulomb |first=Charles Augustin | title=Histoire de l’Académie Royale des Sciences |year=1788 |publisher =।mprimerie Royale |chapter=Second mémoire sur l’électricité et le magnétisme |pages=578–611 |origyear=1785 |chapterurl=https://books.google.com/books?id=by5EAAAAcAAJ&pg=PA578#v=onepage&q&f=false}}
* {{cite book | author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Electrodynamics |edition=3rd | publisher=Prentice Hall |year=1998 |isbn=0-13-805326-X}} 
* {{cite book | last1=Tipler | first1=Paul A. | last2=Mosca | first2=Gene | title=Physics for Scientists and Engineers |edition=6th | publisher=W. H. Freeman and Company |location=New York | year=2008 | isbn=0-7167-8964-7 | lccn=2007010418}}
* {{cite book | last1= Young |first1 = Hugh D. | last2 = Freedman| first2 = Roger A. | title = Sears and Zemansky's University Physics : With Modern Physics| edition = 13th| year = 2010| publisher = Addison-Wesley (Pearson)| isbn = 978-0-321-69686-1}}

== ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ==
* [http://www.physnet.org/modules/pdf_modules/m114.pdf ''Coulomb's Law''] on [http://www.physnet.org Project PHYSNET]
* [http://www.lightandmatter.com/html_books/4em/ch01/ch01.html Electricity and the Atom]—a chapter from an online textbook
* [http://mw2.concord.org/public/student/game/electrostatic_maze5.html A maze game for teaching Coulomb's Law]—a game created by the Molecular Workbench software
* [http://ocw.mit.edu/OcwWeb/Physics/8-02Electricity-and-MagnetismSpring2002/VideoAndCaptions/detail/embed01.htm Electric Charges, Polarization, Electric Force, Coulomb's Law] Walter Lewin, ''8.02 Electricity and Magnetism, Spring 2002: Lecture 1'' (video). MIT OpenCourseWare. License: Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike.

{{DEFAULTSORT:ਕੂਲੌਂਬ ਦਾ ਨਿਯਮ}}
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਸਟੈਟਿਕਸ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਫੋਰਸ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਨਿਯਮ]]